Được mệnh danh là cuốn tiểu thuyết được xếp vào hàng đặc sắc và tinh tế bậc nhất của văn học Pháp.
Tựa gốc của cuốn sách là “Climats” đã được dịch giả Mặc Đỗ chuyển ngữ thành “Tâm cảnh”, theo tiếng Pháp nghĩa đen là khí hậu, thời tiết, còn nghĩa bóng chỉ hoàn cảnh, môi trường, bầu không khí, xu thế chung của thời đại; và ở cuốn sách này thì có thể được hiểu là “cảnh huống trong tâm hồn”.
Là một trong những nhà văn được bầu vào viện Hàn lâm Pháp, André Maurois để lại hơn 100 tác phẩm thuộc đủ mọi thể loại từ tiểu thuyết, truyện ngắn, nghiên cứu, khảo luận, thậm chí cho đến tiểu sử. Văn chương, ban đầu vốn chỉ là trò tiêu khiển của ông, đã dần trở thành phương tiện thăm dò và giúp ông tìm hiểu con người. Nét hài hước cùng phong cách uyển chuyển biến ông thành nhà văn tiểu luận và nhà đạo đức học nổi tiếng cả ở Anh lẫn Pháp. Trong số các tác phẩm của ông, “Tâm cảnh” là một trong những tiểu thuyết nổi bật và được đánh giá cao nhất.
Tuy vậy, điều khiến “Tâm cảnh” nổi tiếng và không phải nằm ở chủ đề tình yêu, bởi lẽ thời điểm đó, ái tình là chuyện đã trở nên cũ kỹ ở Pháp. Cái hay nhất của tác phẩm lại nằm ở khía cạnh khác.
Thứ nhất là tài năng phân tích tâm lý con người của André Maurois. Ông thăm dò đến tận sâu thẳm tâm hồn con người, phơi bày trước chúng ta những vùng rộng lớn trong cõi riêng tư thầm kín, những vùng mà chúng ta không ý thức được, thế nhưng lại kích động chúng ta hơn hết thảy mọi điều. Trong “Tâm cảnh”, cuốn tiểu thuyết được xếp vào hàng những chuyện tình hay nhất và tinh tế nhất của văn học Pháp và thế giới, André Maurois còn phóng chiếu vào cuộc sống lứa đôi một luồng sáng soi rọi hiện đại. Tâm cảnh của André Maurois còn có thể so sánh với Gustave Flaubert ở “Bà Bovary”, Lev Tolstoy ở “Anna Karenina”, cùng với những khai phá tâm lý sắc sảo và đầy bi ai về thế giới tâm tư của con người.
Thứ hai là cách sử dụng ngôn từ dìu dặt, uyển chuyển, đầy tính thơ. Ở khía cạnh này, không thể phủ nhận công lao của dịch giả Mặc Đỗ, người đã dụng công trong việc chuyển ngữ được thứ ngôn ngữ đậm chất thơ từ bản gốc, ngôn từ sử dụng được chắt lọc kỹ lưỡng và cực kỳ ấn tượng. Một bản dịch tiếng Việt hoàn thiện.
Chắc chắn, dù không phải người yêu thích những câu chuyện lãng mạn thì bạn cũng nên tìm đọc cuốn sách này, nếu bạn quan tâm đến những chiều kích trong tâm lý con người, hay đơn thuần chỉ muốn thưởng thức vẻ đẹp của ngôn từ.
